Küresel Demokrasi Endeksi Yayınlandı: Türkiye için Hibrit Rejim Vurgusu

Economist Intelligence Unit (EIU), dünyanın dört bir yanındaki demokrasilerin durumunu analiz eden ve değerlendiren prestijli bir araştırma kuruluşudur. Her yıl düzenli olarak yayınladığı Küresel Demokrasi Endeksi ile ülkelerin demokratik yapılarını inceler.

2024 edisyonu, küresel demokrasi alanındaki güncel eğilimleri ve değişiklikleri ortaya koymaktadır. Bu rapor, dünya genelindeki demokrasilerin sağlığını beş temel kriter üzerinden değerlendirir: seçim süreci ve çoğulculuk, hükümetin işlevselliği, siyasi katılım, siyasi kültür ve sivil özgürlükler.

Türkiye'nin Durumu ve Hibrit Rejim Analizi

Türkiye, 2024 Küresel Demokrasi Endeksi'nde hibrit demokrasi olarak sınıflandırılmıştır. Hibrit rejimler, demokratik ve otoriter özelliklerin bir arada bulunduğu yönetim biçimleridir. Türkiye'nin bu kategoride yer alması, ülkedeki demokratik süreçlerin yanı sıra bazı otoriter eğilimlerin de var olduğunu göstermektedir.

Rapora göre Türkiye, toplamda 4.33 puan alarak, 167 ülke arasında 102. sırada yer almıştır. Bu sıralama, Türkiye'nin demokratik standartlarda yaşadığı bazı zorlukları ve mevcut durumunu yansıtmaktadır.

Detaylı Puanlama ve Değerlendirme

Türkiye'nin aldığı puanlar detaylı olarak incelendiğinde, seçim süreci ve çoğulculukta 3.50, hükümetin işlevselliğinde 5.00, siyasi katılımda 6.11, siyasi kültürde 5.00 ve sivil özgürlüklerde 2.06 puan alındığı görülmektedir. Özellikle sivil özgürlükler kategorisindeki düşük puan, Türkiye'nin bu alanda önemli iyileştirmeler yapması gerektiğine işaret etmektedir.

Küresel ve Bölgesel Dinamikler

Küresel Demokrasi Endeksi'nin yayımlanması, ABD'nin hegemonyasının tartışmalı hale geldiği, Çin'in küresel nüfuz için yarıştığı ve Suudi Arabistan ile Türkiye gibi yükselen güçlerin çıkarları doğrultusunda hareket ettiği bir döneme denk gelmiştir.

Bu durum, uluslararası düzenin daha da istikrarsızlaştığını göstermektedir. Aynı zamanda, gelişmiş demokrasilerin iç siyasi ve sosyal çatışmaları yönetme konusunda zorlandığı bir süreçten geçildiği belirtilmektedir.

Avrupa ve Türkiye'nin Konumu

Türkiye, Avrupa'da demokrasi alanında diğer bölgelerle kıyaslandığında farklı bir konumda bulunmaktadır. Raporda, Türkiye'nin Avrupa'daki aykırı duruşu ve demokrasi puanında yaşanan az da olsa düşüşe dikkat çekilmiştir. Türkiye'nin hibrit rejim kategorisinin alt sıralarına yakın bir yerde konumlanması, ülkenin demokratik standartları açısından önemli bir dönüm noktasında olduğunu göstermektedir.

Norveç Örneği ve Türkiye İçin Öneriler

Raporda birinci sırayı alan Norveç'in toplamda 9.81 puanla "tam demokrasi" kategorisinde yer alması, demokratik standartlarda ulaşılabilecek en üst düzeyi temsil etmektedir. Türkiye'nin demokrasi endeksinde daha yüksek bir sıralama elde etmesi için Norveç gibi ülkelerden alınacak dersler büyük önem taşımaktadır.

Özellikle siyasi katılım, siyasi kültür ve sivil özgürlükler alanlarında yapılacak iyileştirmeler, Türkiye'nin demokratik yapısını güçlendirecek ve uluslararası alanda daha iyi bir konuma gelmesini sağlayacaktır.

Küresel Demokrasi Endeksi, dünya genelinde demokrasilerin durumunu objektif bir şekilde değerlendiren önemli bir rapordur. Türkiye'nin hibrit demokrasi olarak sınıflandırılması, hem mevcut durumun bir yansıması hem de gelecekte atılması gereken adımlar için bir fırsat olarak görülmelidir.

Türkiye'nin demokratik standartlarını iyileştirmesi, hem içeride sosyal ve siyasi istikrarı sağlayacak hem de uluslararası alanda Türkiye'nin itibarını artıracaktır. Bu süreçte, sivil toplum kuruluşları, medya, akademi ve tüm vatandaşların katılımıyla demokratik değerlerin güçlendirilmesi ve sivil özgürlüklerin genişletilmesi büyük önem taşımaktadır.