Uzmanlardan Cep Telefonları ve Elektrikli Araçlar Ciddi Uyarı

ABD'deki araştırmacılar, şarj edilebilir lityum-iyon pillerin üretimi ve atık işlemleri sırasında PFAS adı verilen zararlı maddelerin çevreye sızdığını keşfetti. Özellikle bis-perfloroalkil sülfonimid (bis-FASI) adı verilen bir kimyasalın, kötü şöhretli PFOA kadar toksik olduğu belirlendi.

Kalıcı Kimyasalların Sağlık Riskleri

PFAS'lar, tüketildikten sonra vücudu terk etmediği için "sonsuz kimyasallar" olarak adlandırılıyor. Bu kimyasalların kanser, yüksek kolesterol, böbrek fonksiyonlarında azalma, tiroid hastalığı, düşük doğurganlık ve bağışıklık sisteminin baskılanması gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı biliniyor. Ayrıca bebeklerde ve çocuklarda büyüme, öğrenme ve davranış gelişimini olumsuz etkilediği düşünülüyor.

Lityum-iyon piller, temiz enerji altyapısının temel taşlarından biri olarak kabul ediliyor. Elektrikli araçlar, cep telefonları, tıbbi cihazlar ve diğer elektronik cihazlarda kullanılıyor. Ancak bu pillerin ömrü sınırlı ve değiştirilmeleri gerekiyor. Şu anda, lityum-iyon pillerin sadece %5'i geri dönüştürülüyor ve 2040 yılına kadar sekiz milyon ton pilin çöp alanlarına gideceği öngörülüyor.

Teksas ve Kuzey Carolina'daki üniversitelerden araştırmacılar, dünya genelinde 87 lokasyondan su, toprak ve tortu örnekleri inceledi. Bu örnekler arasında, pil üretim tesislerinden ve bertaraf alanlarından alınanlar da vardı. Bis-FASI kimyasallarının havaya yayılabildiği ve uzun mesafelerde taşınabildiği gözlemlendi. Bu da üretim tesislerinden uzakta yaşayan bölgelerin bile etkilenebileceğini gösteriyor.

Uzman Görüşü: Çevre ve Sağlık İkilemi

Texas Tech Üniversitesi'nden Profesör Jennifer Guelfo, "Sonuçlarımız temiz enerji altyapısının üretimi, bertarafı ve geri dönüşümüyle ilgili bir ikilemi ortaya koyuyor. Elektrikli otomobiller gibi yeniliklerle CO2 emisyonlarını azaltmak kritik önem taşıyor, ancak bu, PFAS kirliliğini artırma yan etkisine yol açmamalı." dedi. Guelfo, iklim krizine karşı mücadelede, son derece dirençli kirleticilerin salınımını önleyecek teknolojiler, üretim kontrolleri ve geri dönüşüm çözümlerinin önemine vurgu yaptı.

Temiz enerjiye geçişte, hem çevresel hem de sağlık risklerini en aza indirmek için yeni teknolojiler ve sürdürülebilir çözümler geliştirilmesi gerekiyor. PFAS kirliliğinin önlenmesi, lityum-iyon pillerin geri dönüşüm oranlarının artırılması ve alternatif enerji kaynaklarının kullanımı, bu sorunların çözümünde kritik rol oynayacaktır.