Esnafın Çek Hapis Cezası Talebi TBMM Gündeminde

Esnaf ve sanatkarlar, çek hapis cezasının kaldırılması için yeni yasama döneminde TBMM’ye başvuracaklarını duyurdular. Çek hapis cezasının kaldırılması talebi, özellikle pandemi döneminde işlerini kaybeden veya zor durumda kalan esnafın mağduriyetini gidermeyi amaçlıyor.

Peki çek hapis cezası nedir, ne zaman ve nasıl getirildi, hangi durumlarda uygulanıyor ve kaldırılması halinde ne gibi sonuçlar doğurabilir? İşte çek hapis cezası hakkında merak edilenler.

Çek Hapis Cezası Nedir?

Çek hapis cezası, karşılıksız çek düzenleyen veya ödemeyen kişilere verilen bir cezadır. Çek Kanunu’na göre, karşılıksız çek düzenleyen veya ödemeyen kişi, önce adli para cezasına çarptırılır. Adli para cezasını ödemeyen veya taksitlendirmeyen kişi ise hapis cezasına mahkum edilir. Hapis cezasının süresi, karşılıksız çekin bedeline göre değişir. Karşılıksız çekin bedeli 1.000 TL’nin altında ise 3 aydan 1 yıla kadar, 1.000 TL ile 10.000 TL arasında ise 1 yıldan 3 yıla kadar, 10.000 TL’nin üzerinde ise 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilir.

Çek Hapis Cezası Ne Zaman ve Nasıl Getirildi?

Çek hapis cezası, Türkiye’de uzun bir süredir tartışma konusu olan bir uygulamadır. Çek Kanunu’nda ilk olarak 1932 yılında yer alan çek hapis cezası, 2009 yılında yapılan bir değişiklikle kaldırılmıştır. Bu değişiklikle, karşılıksız çek düzenleyen veya ödemeyen kişilerin sadece adli para cezasına çarptırılması öngörülmüştür. Ancak bu değişiklik, iş dünyasında büyük tepki toplamıştır.

İş dünyası temsilcileri, çek hapis cezasının kaldırılmasının, çeke olan güveni azalttığını ve ekonomiyi olumsuz etkilediğini savunmuştur. Bu nedenle, 2012 yılında yapılan bir başka değişiklikle, çek hapis cezası tekrar getirilmiştir.

Çek Hapis Cezası Hangi Durumlarda Uygulanıyor?

Çek hapis cezasının uygulanması için, karşılıksız çeki düzenleyen veya ödemeyen kişinin suçunun tespit edilmesi gerekir. Suçun tespiti için, karşılıksız çeki ibraz eden alacaklının, ibraz tarihinden itibaren 10 gün içinde icra müdürlüğüne başvurması gerekir. İcra müdürlüğü, karşılıksız çekin aslını veya onaylı örneğini, çekin ibraz edildiği bankadan alır ve karşılıksız çeki düzenleyen veya ödemeyen kişiye tebliğ eder.

Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karşılıksız çekin bedelini ödemeyen veya taksitlendirmeyen kişi hakkında, icra müdürlüğü tarafından adli para cezası kararı verilir. Adli para cezası kararının tebliğinden itibaren 15 gün içinde adli para cezasını ödemeyen veya taksitlendirmeyen kişi hakkında ise, icra müdürlüğü tarafından hapis cezası kararı verilir.

Çek Hapis Cezası Kaldırılması Halinde Ne Gibi Sonuçlar Doğurabilir?

Çek hapis cezasının kaldırılması talebi, esnaf ve sanatkarların yanı sıra, bazı siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları tarafından da desteklenmektedir. Çek hapis cezasının kaldırılmasının, esnafın mağduriyetini gidermek, ekonomiyi canlandırmak ve adaleti sağlamak gibi olumlu sonuçlar doğuracağı savunulmaktadır. Ancak çek hapis cezasının kaldırılmasının, iş dünyasında güven sorunu yaratmak, ekonomiyi olumsuz etkilemek ve suçu teşvik etmek gibi olumsuz sonuçlar doğurabileceği de iddia edilmektedir.

Çek hapis cezasının kaldırılması talebi, yeni yasama döneminde TBMM gündemine gelecek mi? Bu sorunun cevabı, TBMM’nin takdirine bağlıdır. Ancak çek hapis cezasının kaldırılması talebinin, hem esnafın hem de iş dünyasının beklenti ve endişelerini dikkate alacak bir şekilde değerlendirilmesi gerektiği de bir gerçektir.