Dizel ve kalorifer yakıtı fiyatları, distilat piyasalarının sıkışması, rafineri kesintileri, stok azalması ve talep artışı nedeniyle yükseliyor. Bu durum, enflasyonist baskıları artırabilir ve ekonomik toparlanmayı tehlikeye atabilir.
Distilat Piyasaları Sıkışıyor
Distilat piyasaları, hasat ve kış ısıtma sezonları için dizel ve kalorifer yakıtı fiyatlarını yükseltiyor ve enflasyonist baskıların yeniden artması tehdidi oluşturuyor.
Rafineri kesintileri, değişen küresel petrol ticareti akışları, ABD’deki temkinli iyimser navlun piyasası ve son yılların en düşük seviyelerindeki stoklar, dizel pazarını daralttı ve önümüzdeki aylarda da muhtemelen daha da sıkılaştırması bekleniyor.
ABD’de dizel vadeli işlemleri yükselirken, rafineriler planlı bakıma alınırken Doğu Kıyısı kış öncesinde damıtılmış yakıtlar için çabalıyor.
Stokların azalması ve OPEC+ ittifakının devam eden üretim kesintileri nedeniyle ekşi ham petrol tedarikinin kısıtlanmasıyla küresel dizel piyasası da sıkışık durumda.
Enflasyonist Baskılar Artabilir
Artan dizel fiyatları, üretim ve nakliye maliyetlerindeki artışla birlikte ekonominin geneline sızacak ve potansiyel olarak Fed ve diğer merkez bankalarının isteyeceğinden daha fazla enflasyonist baskıya yol açacak.
Faiz oranlarının daha uzun süre yüksek kalması durumunda ABD ve küresel ekonomiye ilişkin endişelerin yoğunlaşması bekleniyor.
Yöneticiler, ABD’deki kamyon taşımacılığı sektörünün bu yılın başlarından itibaren yaşanan “navlun durgunluğunun” üstesinden geldiğini söylüyor. Bu durum, stokların düşük olduğu ve rafineri kesintilerinin olduğu bir dönemde kamyon taşımacılığı işinde dizel talebinin artmasına yol açabilir.
FreightWaves’in aktardığına göre JB Hunt’ın başkanı Shelley Simpson, şirketin iç planlamasının artık pazarın gidişatının “yavaş ve istikrarlı bir şekilde yukarı doğru” olacağını varsaydığını söyledi.
Bloomberg’in tahminlerine göre, yüksek talep ve düşük stokların bir sonucu olarak New York’ta dizel vadeli işlemleri Ocak ayından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. AAA verileri ayrıca perakende dizel fiyatlarının, Haziran 2022’de görülen rekorlar kadar yüksek olmasa da artık beş yıllık ortalamanın %30 üzerinde olduğunu gösteriyor.
Stoklar Düşük, Talep Yüksek
EIA’nın son haftalık envanter raporu, ABD’deki damıtılmış yakıt stoklarının 8 Eylül’e kadar olan haftada 3,9 milyon varil arttığını ancak stokların hala yılın bu döneminde beş yıllık ortalamanın yaklaşık %13 altında olduğunu gösterdi.
EIA’nın bu hafta başlarında yayınladığı son Kısa Vadeli Enerji Görünümü’nde (STEO), stokların sonbaharda rafineri bakımı nedeniyle tipik mevsimsel ortalamadan daha fazla azalmasının beklendiği belirtildi.
St. John, New Brunswick’teki Irving Oil rafinerisinde ve Trainer, Pennsylvania’daki Monroe Energy rafinerisinde yapılan bakım, dünyada kışlık ev ısıtması için en fazla kalorifer yakıtı tüketen Doğu Yakası’na yönelik damıtılmış akaryakıt tedarikini azaltacak şekilde ayarlandı.
EIA, ABD damıtılmış ürün stoklarının Ekim ayında yaklaşık 11 milyon varil azalmasını bekliyor; bu, büyük oranda bakım nedeniyle, Ekim ayında 2018-2022 dönemindeki ortalama 8 milyon varillik düşüşten daha fazla. Dizel crack spreadleri Ağustos ayında beklenenden yüksekti ve Ekim ayına kadar artacak.
EIA, “ABD’nin kuzeydoğusundaki birçok hane damıtılmış ısıtma yağı kullandığından, Doğu Yakası damıtma ürünü talebi kış aylarında artma eğilimindeyken, Ortabatı damıtma ürünü talebi, hasat mevsimiyle ilişkili tarımsal talep nedeniyle Eylül ve Ekim aylarında artma eğiliminde” dedi.
Küresel Durum
Yönetimin daha yüksek distilat crack spreadlerine ilişkin görüşü aynı zamanda düşük küresel distilat stoklarını da yansıtıyor.
Küresel olarak, petrol stokları üçüncü çeyrekte şu anda günde 600.000 varil (bpd) düşüyor ve modeller, dördüncü çeyrekte düşüşlerin günlük 200.000 varile kadar yavaşlayacağına işaret ediyor.
EIA, “Ancak OPEC+'nın petrol üretimindeki kesintileri, küresel petrol üretimi küresel petrol talebinden daha düşük tutuyor” diyor ve Brent Ham Petrol fiyatlarının 2023 yılında ortalama $72/varil olmasını bekliyor.
OPEC+ ittifakının üretimi artırma planına rağmen, ekşi ham petrol tedarikinin kısıtlı kalması bekleniyor. Bu da dizel üretimi için önemli bir girdi olan ekşi ham petrolün fiyatını yükseltiyor.
Örneğin, Meksika’nın Maya ham petrolünün fiyat farklılığı Ağustos ayında beş yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve Eylül ayında da güçlü kaldı. Bu durum, ABD Körfez Kıyısı rafinerilerinin dizel marjlarını olumsuz etkileyebilir.
Öte yandan, Avrupa’da dizel talebi toparlanmaya devam ediyor. Avrupa Birliği’nde (AB) dizel tüketimi Temmuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %6 artarak günlük 4,7 milyon varile ulaştı. AB’de dizel talebinin Ağustos ayında da güçlü kaldığı tahmin ediliyor.
Avrupa’da Dizel Talebi Artıyor
Avrupa’da dizel talebinin artması, bölgedeki rafinerilerin distilat üretimini artırmasını teşvik ediyor. Ancak, Avrupa rafinerileri de ham petrol tedarikindeki kısıtlamalar ve yüksek fiyatlarla karşı karşıya.
Özellikle, Rusya’nın Urals ham petrolünün fiyatı, Ağustos ayında beş yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve Eylül ayında da güçlü kaldı. Bu durum, Avrupa rafinerilerinin marjlarını baskı altına alıyor.
Avrupa rafinerileri, distilat üretimini artırmak için daha hafif ham petrol türlerine yöneliyor. Ancak, bu da rekabeti ve fiyatları artırıyor.
Örneğin, Azerbaycan’ın Azeri Light ham petrolünün fiyatı, Ağustos ayında beş yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve Eylül ayında da güçlü kaldı. Bu durum, Avrupa rafinerilerinin maliyetlerini artırıyor.
Avrupa rafinerilerinin distilat üretimini artırmasına rağmen, bölgedeki distilat stokları da düşük seviyelerde seyrediyor. Avrupa Birliği’nde (AB) distilat stokları Temmuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %10 azalarak 230 milyon varile geriledi. AB’de distilat stoklarının Ağustos ayında da düşük kaldığı tahmin ediliyor.
Avrupa’daki düşük distilat stokları, bölgenin distilat ithalatına bağımlılığını artırıyor. Özellikle, ABD’den gelen distilat akışları Avrupa’ya yöneliyor. ABD Enerji Bakanlığı verilerine göre, ABD’nin Avrupa’ya distilat ihracatı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %17 artarak günlük 1 milyon varile ulaştı. ABD’nin Avrupa’ya distilat ihracatının Ağustos ayında da güçlü kaldığı tahmin ediliyor.
Ancak, ABD’den gelen distilat akışları da sınırlı olabilir. Zira, ABD’de de distilat stokları düşük seviyelerde ve talep artışı bekleniyor.
Sonuç
Dizel ve kalorifer yakıtı fiyatları, hem küresel hem de bölgesel olarak distilat piyasalarının sıkışması nedeniyle yükseliyor. Bu durum, enflasyonist baskıları artırabilir ve ekonomik toparlanmayı tehlikeye atabilir.
Distilat piyasalarının sıkışmasının nedenleri arasında rafineri kesintileri, ham petrol tedarikindeki kısıtlamalar ve fiyat artışları, stok azalması ve talep artışı sayılabilir.
Distilat piyasalarının önümüzdeki aylarda nasıl şekilleneceği ise OPEC+ ittifakının üretim politikası, küresel ekonomik aktivite, hava koşulları ve pandemi gelişmelerine bağlı olacak.