Türkiye ekonomisinde mevduat ve ticari kredi faizlerinin son 22 yılın en yüksek seviyelerine ulaşması, hem yatırımcıların hem de tüketicilerin dikkatini çekiyor. Geçtiğimiz hafta, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) enflasyon ve döviz kurlarındaki baskıyı hafifletmek amacıyla mevduat ve kredi faizlerini artıracak önemli adımlar attı. Bu politikaların etkileri, mevduat ve ticari kredi faiz oranlarında gözle görülür bir artışa yol açtı.
Mevduat faizlerindeki artış, özellikle 1-3 ay vadeli Türk Lirası (TL) mevduatlarında kendini gösterdi. Geçen hafta, bu faiz oranları bir önceki haftaya göre 38 baz puan artışla ortalama yüzde 53,63'e yükseldi. Bu oran, Ekim 2002'den bu yana kaydedilen en yüksek mevduat faiz oranı olarak tarihe geçti.
İlginç bir şekilde, Aralık 2023'te ortalama TL mevduat faizleri yüzde 52,60 ile 21 yılın zirvesini görmüş, ancak sonraki beş haftada faiz oranları düşüş göstererek ortalama yüzde 49,61'e gerilemişti. Merkez Bankası'nın enflasyon ve döviz kurlarındaki artışla mücadele için attığı adımların ardından, mevduat faizleri tekrar yükselişe geçti.
Ancak, mevduat faiz oranlarının yüksekliği daha çok yüksek hacimli döviz dönüşümlü kur korumalı mevduatlardan standart TL mevduatlara geçişlerde görülüyor. Normal TL mevduat hesapları için faiz oranları genellikle yüzde 40-45 aralığında seyrediyor. Öte yandan, bankaların TL mevduatlara uyguladığı azami faiz oranı Ocak 2024 itibarıyla yüzde 69 seviyesine ulaşmış durumda.
Ticari kredi faiz oranları da benzer bir trend izleyerek geçen hafta ortalama yüzde 55,76'ya yükselerek 22 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu artış, ticari kredilerin maliyetini önemli ölçüde etkileyerek işletmeler üzerinde ekonomik baskı oluşturuyor.
Enflasyon ve döviz kurlarındaki artışa karşı savunmasız kalan düşük hacimli TL mevduat sahipleri sürekli kaybederken, yüksek miktarlı mevduat sahipleri ve özellikle kur korumalı mevduat hesapları (KKM) sahipleri reel servetlerini koruma şansına sahip. Bu durum, mevduatta yüksek tutar ile düşük tutar arasındaki faiz farkının 20 puanı aşması gibi sorunları da beraberinde getiriyor.
Merkez Bankası, Şubat ayındaki enflasyon artışı ve seçim öncesinde döviz kurlarını kontrol altında tutmak için alınan önlemler kapsamında, kredi büyümesine sınırlama getirerek piyasada bir miktar sıkılaşma sağladı. Bu önlemler, kredi ve mevduat faizlerinde son haftalarda görülen artışların temel nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Ekonomi gündemini meşgul eden bu faiz artışları, Türkiye'deki yatırımcılar ve tüketiciler için önemli bir dönüm noktası oluşturuyor. Özellikle enflasyon ve döviz kurlarındaki dalgalanmaların etkilerini azaltma amacıyla Merkez Bankası'nın izlediği politikalar, ekonominin geleceği açısından kritik öneme sahip.